Subsidiënt: Emmeken van den Dungen/Univeristeit Utrecht
Subsidie: 23.2.6.4
Introductie
Kustlagunes zijn ondiepe ecosystemen tussen land en zee, die bijdragen aan voedselzekerheid en stormbescherming. Door menselijke activiteiten, zoals veranderingen in landgebruik, watervervuiling, en overbevissing worden kustlagunes bedreigd. In de laatste decennia is het landgebruik op de kleine Caribische eilanden drastisch veranderd, wat leidt tot verzilting en eutrofiëring van kustlagunes. De verontreiniging van kustlagunes beïnvloedt ook de gezondheid van andere ecosystemen, zoals koraalriffen. Toerisme, kustbescherming en andere ecosystem services staan hierdoor onder druk. Kennis over de aantasting van ecosystemen ontbreekt voor de Caribische regio. In dit project werd de impact van recente (+- 50 jaar) veranderingen in land- en watergebruik is op vier kustlagunes in het Caribisch gebied (Aruba, Bonaire, Sint Maarten, Curaçao) onderzocht.
Methoden en hypothesen
Sedimentkernen uit vier kustlagunes zijn onderzocht door middel van 210Pb-dateren, diatomeeën en een analyse van P, N en enkele zware metalen die gerelateerd zijn aan veranderend landgebruik. Op basis van recente ontwikkelingen en natuurbeheer op de eilanden werd verwacht dat resultaten van de kustlagune van Bonaire (Saliña Bartol) het minst verontreinigd zijn, die van Sint Maarten (Fresh Pond) het meest, en van Aruba (Spaans Lagoen) en Curaçao (Santa Martha) er tussen in. Drie hypothesen waren geformuleerd:
- P, N en zware metalen gehalten nemen toe met toenemende impact van menselijke activiteit;
- Biodiversiteit is hoger wanneer impact van menselijke activiteit lager is;
- Diatomeeën zijn een waardevolle proxy om waterkwaliteit te meten.
Resultaten
Op basis van N, P en zware metalen, is de kustlagune in Sint Maarten het meest verontreinigd. Bovendien zijn er indicator soorten gevonden voor zuurstofarme en nutriëntrijke condities. De kustlagunes op Curaçao en Aruba laten geringe impact zien van menselijke activiteiten. P, N en zware metalen gehalten veranderen weinig over tijd, en diatomeeën geven geen indicatie voor verontreiniging. Het blijft uitdagend voor de kustlagune op Bonaire om conclusies te trekken, omdat het hoge zoutgehalte in deze kustlagune zorgt voor een beperkte preservatie van diatomeeën. P, N en zware metalen gehalten fluctueren en zijn niet altijd lager dan op de eilanden waar meer menselijke impact is verwacht. Dit komt hoogstwaarschijnlijk door de extreme condities in de kustlagune, gekenmerkt door een extreem hoog zoutgehalte. De kustlagune ligt erg geïsoleerd van menselijke activiteit, en impact hiervan zal daarom gering zijn.
Tot slot laten de resultaten zien dat P en de meeste zware metalen niet gecorreleerd zijn. Alleen voor zink (Zn) lijken concentraties negatief gecorreleerd aan diatomeeën diversiteit, maar naar verwachting is dit voornamelijk veroorzaakt door de lage diatomeeën diversiteit op Sint Maarten. Preservatie van diatomeeën wordt beïnvloed door meerdere factoren. Het zoutgehalte en de vorm van diatomeeën kan de preservatie beïnvloeden. De data laat zien dat robuuste diatomeeën soorten minder snel oplossen in een omgeving met een hoog zoutgehalte (Bonaire) dan minder robuuste soorten.
Conclusie
Kustlagunes in het Caribisch gebied worden bedreigd, specifiek door menselijke activiteiten op land. De staat van de lagunes en de impact van mensen is weinig onderzocht. Dit onderzoek gebruikt een geïntegreerde methode om de staat van kustlagunes te onderzoeken. Op basis van dit onderzoek kunnen enkele aanbevelingen gemaakt worden. Ten eerste, een geïntegreerde aanpak met meerdere proxies worden aangeraden wanneer kustlagunes worden onderzocht. Dit omdat diatomeeën samenstellingen kunnen worden beïnvloed door meerdere factoren, en gehalten van N, P en zware metalen locatie specifiek zijn. Ten tweede wordt aangeraden om moderne water en sediment samples te gebruiken voor het monitoren van kustlagunes.
